نشست شی- بایدن، تلاشی برای تزریق ثبات به اقتصاد آشفته جهان

به قلم: وانگ کنگ؛ گلوبال تایمز چین

هنگامی که رئیس جمهور چین شی جین پینگ و جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده برای اولین بار در یک سال اخیر در سانفرانسیسکو در اواخر این هفته ملاقات می‌کنند، مجموعه ای پیچیده و فوری از مسائل دوجانبه و جهانی برای آنها وجود خواهد داشت که از روابط پرتنش دوجانبه گرفته تا افزایش چالش‌های جهانی. با این حال، یک موضوع در سراسر جهان توجه زیادی را به خود جلب خواهد کرد: این که چگونه دو اقتصاد بزرگ جهان برای تثبیت روابط اقتصادی خود و کمک به خروج اقتصاد جهانی از مخمصه فعلی برنامه ریزی می‌کنند.

از زمان آخرین دیدار روسای جمهور دو کشور در بالی اندونزی، در نوامبر ۲۰۲۲، هم روابط اقتصادی دوجانبه و هم اقتصاد جهانی با خطرات و چالش‌های فزاینده‌ای مواجه شده‌اند. ایالات متحده، علیرغم وعده‌های مکرر مبنی بر عدم تلاش برای جدا شدن از چین یا مهار آن، به سرکوب شرکت‌ها و محصولات چینی تحت عنوان امنیت ملی ادامه داده است. در همین حال، اقتصاد جهانی در میان تورم بالا، سیاست‌های پولی تهاجمی در کشورهایی مانند ایالات متحده و درگیری‌های ژئوپلیتیکی همچنان در تلاش است تا تأثیرات نامطلوب همه‌گیری COVID-19 را از بین ببرد.

به اعتقاد تحلیلگران چینی، در میان چنین خطرات و چالش‌های عمیقی، دیدار رهبران چین و ایالات متحده، که نقطه اوج انبوهی از تعاملات رسمی در چند ماه گذشته و نشانه‌ای حیاتی از تلاش‌های مشترک برای مدیریت اختلافات و تثبیت روابط است، حس مورد نیاز برای ثبات‌بخشی به اقتصاد جهانی را ارائه خواهد کرد.

علاوه بر این، در سی‌امین نشست رهبران اقتصادی APEC، که یک پلت فرم کلیدی برای همکاری اقتصادی در آسیا-اقیانوسیه است، چین دیدگاه و تلاش‌های خود برای ایجاد اقتصادهای باز و فراگیر منطقه‌ای و جهانی را تکرار خواهد کرد و جدایی و حمایت‌گرایی را رد خواهد کرد؛ این امر به اعتقاد تحلیلگران اعتماد را در منطقه و در سطح جهانی افزایش می‌دهد.

افزایش توقعات

پس از اینکه چین و ایالات متحده در روز جمعه اعلام کردند روسای جمهور دو کشور در حاشیه نشست رهبران اقتصادی APEC در سانفرانسیسکو با یکدیگر دیدار خواهند کرد، انتظارات جهانی برای گفتگوی سازنده افزایش یافته است، حتی اگر برخی تحلیلگران محتاطانه نسبت به هرگونه پیشرفت احتمالی خوشبین بودند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس روز دوشنبه گزارش داد: «اقتصاد جهان مطمئناً می‌تواند از تنش‌زدایی آمریکا و چین منتفع شود. نشست می‌تواند پیامدهای جهانی داشته باشد.

چنین انتظاراتی با توجه به مشکلات فراوانی که اقتصاد جهانی با آن مواجه است و نقش حیاتی چین و ایالات متحده قابل توجیه است. صندوق بین‌المللی پول در ماه اکتبر با اشاره به عوامل منفی مانند پیامدهای درازمدت همه‌گیری، بحران اوکراین و افزایش چندپارگی ژئواکونومیک گفت که پیش‌بینی می‌شود رشد جهانی از ۳٫۵ درصد در سال ۲۰۲۲ به ۳٫۰ درصد در سال ۲۰۲۳ و ۲٫۹ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد. کمتر از میانگین ۳٫۸ درصدی بین سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۹٫ در همین حال، صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که چین و ایالات متحده در بیش از ۳۰ درصد از رشد جهانی را در پنج سال آینده سهیم خواهند بود.

لیو یانگ، پژوهشگر موسسه مطالعات مالی چونگیانگ، دانشگاه رنمین چین، روز دوشنبه به گلوبال تایمز گفت “چین و ایالات متحده تثبیت کننده‌ها و موتورهای اقتصاد جهانی هستند. بنابراین نشست رهبران دو کشور بدون شک در میان دوره‌ای از خطرات منفی عمیق، خوش‌بینی و ثبات را به اقتصاد جهانی تزریق خواهد کرد.”

لیو با اشاره به نتایج مثبت تعاملات اخیر بین مقامات ارشد چین و ایالات متحده گفت که ممکن است در نشست رهبران در زمینه‌های اقتصادی و مالی “اجماعات خاصی” حاصل شود.

پیش از نشست آتی رهبران، مقامات چین و ایالات متحده دورهای متعددی از نشست‌ها را برگزار کرده‌اند. در آخرین تحول، هی لینگ، معاون نخست وزیر چین و جانت یلن، وزیر خزانه داری ایالات متحده، هفته گذشته در سانفرانسیسکو دیدار کردند و مذاکراتی را انجام دادند که هر دو طرف آن را صریح و سازنده توصیف کردند، که از جمله با هدف آماده سازی برای نتایج اقتصادی ملاقات رهبران بود.

به گفته وزارت دارایی چین، دو طرف بر تقویت بیشتر ارتباطات توافق کردند و تاکید کردند که چین و ایالات متحده به دنبال جدایی اقتصادی نیستند. دو طرف همچنین توافق کردند که به طور مشترک با چالش‌های مشترک از جمله ثبات اقتصادی و مالی و مسائل نظارتی مقابله کنند. آنها همچنین توافق کردند در مورد مسائلی مانند تغییرات آب و هوایی، مشکلات بدهی اقتصادهای کم درآمد و بازارهای نوظهور و اصلاح چارچوب‌های مالی چندجانبه همکاری کنند.

به گفته تحلیلگران، این اجماع‌ها نتیجه سازنده نشست رهبران را نشان می‌دهد، جایی که آنها احتمالاً بر نیاز به ثبات روابط اقتصادی دوجانبه و تقویت همکاری در مورد چالش‌های جهانی تأکید می‌کنند.

می شینیو، محقق آکادمی تجارت بین المللی و همکاری اقتصادی چین، روز دوشنبه به گلوبال تایمز گفت: «شرایط محکمی برای نشست رهبران برای دستیابی به برخی نتایج مثبت برای اقتصاد جهانی ایجاد شده است..”

با این حال، تفاوت‌های عمده باقی می‌ماند، زیرا ایالات متحده همچنان بر «رقابت» با چین تأکید می‌کند، نارضایتی‌های دیرینه را تکرار می‌کند و قول می‌دهد که از «امنیت ملی» خود محافظت کند – وجه تمثیلی برای اقدامات سرکوب‌کننده‌اش علیه چین.

مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، روز دوشنبه در واکنش به این لفاظی‌های مقامات آمریکایی گفت که این اقدامات برخلاف روند زمانه است و مشکلات و چالش‌های جهانی خود ایالات متحده را حل نخواهد کرد.

مائو گفت: چین از رقابت نمی‌ترسد، اما موافق نیست که روابط چین و آمریکا با رقابت تعریف شود  و اضافه کرد که ایالات متحده جای اینکه تنها بر نگرانی‌های خود تاکید کند و به منافع چین آسیب برساند، باید به نگرانی‌های مشروع چین و حقوق مشروع این کشور برای توسعه احترام بگذارد.

دفاع از تجارت آزاد

به گفته وزارت امور خارجه چین، فراتر از دیدار دوجانبه با بایدن، رئیس جمهور چین همچنین در این نشست سخنرانی مهمی را برای تشریح کامل پیشنهادات اصلی چین در زمینه تعمیق همکاری آسیا و اقیانوسیه و تحریک رشد منطقه‌ای و جهانی ارائه خواهد کرد.

APEC با ۲۱ اقتصاد عضو که نزدیک به ۴۰ درصد از جمعیت جهان و نزدیک به ۵۰ درصد تجارت جهانی را شامل می‌شود، به یک پلت فرم مهم برای همکاری اقتصادی در آسیا-اقیانوسیه تبدیل شده است. در حالی که انتظار می‌رود منطقه APEC امسال شاهد رشد ۳٫۳ درصدی باشد، که نسبت به ۲٫۶ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است، واحد پشتیبانی سیاست APEC در گزارشی در روز یکشنبه گفت «میراث همه‌گیری، تورم، بدهی بالا، تغییرات آب و هوایی، حمایت‌گرایی تجاری، تنش‌های ژئوپلیتیکی و چندپارگی اقتصادی همچنان این چشم‌انداز را تحت الشعاع قرار می‌دهند».

به گفته لیو، در چنین پس‌زمینه‌ای، در نشست APEC، چین احتمالاً حمایت قاطع خود از باز بودن، فراگیر بودن و همکاری برد-برد را در منطقه آسیا-اقیانوسیه و جهان تکرار خواهد کرد و قاطعانه حمایت‌گرایی تجاری را رد خواهد کرد. او گفت: «در واقع، چین به طور فعال همکاری‌های منطقه‌ای را از طریق توافقنامه‌هایی مانند مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای پیش می‌برد».

می همچنین گفت که رویکرد آمریکا در تحریم‌های یکجانبه و حمایت‌گرایی تنها به سایر کشورها و خود این کشور آسیب بیشتری وارد می‌کند. او گفت: “در آسیا-اقیانوسیه، چین و ایالات متحده باید هر دو نقش خود را ایفا کنند و از مزایای خود برای ترویج تجارت آزاد استفاده کنند. تحریم بی امان دیگران و ساختن حصارها و حیاط‌ها تنها باعث آسیب می‌شود.”